ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ - ΕΙΚΟΝΩΝ

Εκκλησία Αγίου Κασσιανού

 Αρχιτεκτονική

Η εκκλησία του αγίου Κασσιανού βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της εντός των τειχών Λευκωσίας. Η εκκλησία είναι δίκλιτη και έχει εξωτερικές διαστάσεις 13Χ21 μ. Και τα δύο κλίτη καταλήγουν σε αψίδες. Το βόρειο κλίτος, το οποίο είναι κάπως στενότερο  κτίστηκε στα μέσα του 18ου αι. . Μεταγενέστερα έγιναν ανοίχθηκαν τρείς θύρες και δύο παράθυρα στο βόρειο τοίχο. Το 1854 όπως αναφέρει κτιτορική επιγραφή σε πλάκα εντοιχισμένη πάνω από τη δυτική είσοδο του νότιου κλίτους, προστέθηκε το νότιο κλίτος. Τότε πιθανότατα προστέθηκαν και οι αντηρίδες στον βόρειο και τον νότιο τοίχο του δίκλιτου ναού.

Στο μέσο της δυτικής αντηρίδας υπάρχει ανάγλυφη εικόνα της Θεοτόκου Οδηγήτριας. Αλλού υπάρχουν ανάγλυφα κλιματόφυλλα και ρόδι , τα οποία φαίνεται ήταν παλαιότερα και προστέθηκαν μετά.

Πολύ νεότερος είναι ο ανοικτός ορθογώνιος νάρθηκας στα δυτικά διαστάσεων 4.80 Χ 15.45 μ. , ο οποίος καλύπτεται με βολίκια.

Εικονοστάσιο

Το αρχικό εικονοστάσιο κατασκευάσθηκε σύμφωνα με σχετική επιγραφή το 1780 και χρυσώθηκε από τον Πρωτοσύγκελλο Νεκτάριο και τους μαθητές του ιερομόναχο Νικόδημο και ιεροδιάκονο Λεόντιο. Ο Νεκτάριος ζωγράφισε και τις πιο πολλές εικόνες του εικονοστασίου.

Η εικόνα του αγίου Κασσιανού αργυροκοσμήθηκε το 1786 με δαπάνη του ιερέα Χριστόδουλου, ο οποίος δώρησε και το αργυροκόσμητο κράνος του αγίου Κασσιανού και το αργυροκόσμητο ευαγγέλιο του οποίου η επίχρυση αργυροκόσμηση έγινε το 1806.

Η Παναγία η Ποϋριστιτζιή

Όποιος κοιτάξει τον χάρτη της διχοτομημένης πόλης θα δει ανατολικά μέσα από τα τείχη να προεξέχει η γειτονιά του Αγίου Κασιανού, η οποία παρέμεινε ελληνιθκή μετά από σκληρές συμπλοκές με επίκεντρο το σχολείο της συνοικίας. Σύμφωνα με τους κατοίκους εμεινές ελληνική η γειτονιά γιατί υπάρχει μέσα στην εκκλησία η πανέμορφη εικόνα της Βρεφοκρατούσας Παναγίας που την λένε Ποϋριστιτζιή γιατί τούτη η εικό απογυρίζει, ποϋρίζει, αποδιώχνει, διώχνει μακριά το κακό, είναι απογυριστική, αποτρεπτική των δεινών.

Στην εκκλησία του Αγίου Κασσιανού είχαν συγκεντρωθεί διάφορες εικόνες μερικές από τις οποίες πιστεύεται ότι μεταφέρθηκαν από τον παλιό Καθεδρικό της Παναγίας Χρυσοδηγήτριας (Άγιος Νικόλαος Μπετεστάν). Η παλαιότερη είναι εκείνη της Παναγίας με σκηνές από τα θαύματά της και δυτικούς μοναχούς σαν δωρητές, η οποία χρονολογείται στα τέλη του 13^ου αι και συνοδεύεται με λατινικές επιγραφές.Η εικόνα αυτή όπως και οι εικόνες του αποστόλου Παύλου (15^ου αι.) της Παναγίας με δωρητές (του 1529) και η εις Άδου Κάθοδος βρίσκονται στο Βυζαντινό Μουσείο του ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄. Στην ίδια την εκκλησία του Αγίου Κασσιανού εξακολουθούν να υπάρχουν οι εικόνες της Μεταμορφώσεως και της Αγίας Αικατερίνης του 16^ου αι. και αρκετές άλλες που χρονολογούνται από τον 16^ο μέχρι τον 19^ο αι.

Δύο Άγιες Τράπεζες

Χαρακτηριστικό της εκκλησίας του Αγίου Κασσιανού είναι δύο Άγιες Τράπεζες. Η μία είναι αφιερωμένη στην Παναγία και η άλλη στον Άγιο Κασσιανό , γι’ αυτό έχει δύο Ωραίες Πύλες. Η Θεία λειτουργία τελείται σε αυτή του Αγίου Κασσιανού.